5 Nisan 2013 Cuma

Piyango tarihsel gelişimi Milli Piyango ve Sayısal Loto


Piyangonun ilk örnekleri, ilk çağlarda kura yoluyla arazi dağıtımına kadar gider. Kitab-ı Mukaddes’te de bu konuda örneklere rastlanır. Örneğin Eski Ahit’te (Sayılar 26:55-56) Tanrı Hz. Musa’ya İsrail halkı arasında bir sayım yapmasını ve onlara kura yoluyla toprak dağıtmasını emreder

Bazı yazarların piyangoyu İbraniler ve Mısırlılara mal etmelerine rağmen piyangonun asıl kaynağı Roma’da görülür. Roma İmparatorlarından Neron ve Augutus’un Saturnalia (Satürn Şenliği) ile öbür eğlencelerde mal ve köle ödüllü çekilişler düzenlenmesi de piyangonun ilk örnekleri arasında sayılabilir(Ana Britannica, Piyango Maddesi , XXV, 309.) Piyango gibi oyunlar, Batı uygarlığına özgü değildir. Çin'de MS l. yüzyılda, Han
sülâlesi döneminde 120 ideogram karakterine dayanan bir lotarya sistemi geliştirilmiş ve elde edilen gelir orduyu desteklemekte kullanılmıştır. Sonradan Çinli göçmenlerin Avrupa ve Amerika’ya taşıdıkları bu oyun sayısallaştırılarak Keno denilen piyango türüne dönüştürülmüştür Avrupa'da piyangoya ilişkin en eski belgeler, 1440'larda Ghent, Utrecht, Buruges ve l'Ecluse gibi Felemenk şehirleriyle Burgundia dükalığında
bu tür oyunların uygulandığını gösteriyor. Bunların gelirleri fakirlere yardım ve kent savunmalarını pekiştirmek gibi amaçlara tahsis edilmiştir. 16'ıncı yüzyılda ise, eşya ve para piyangoları Hollanda, Prusya, Avusturya, İtalya, Fransa ve İngiltere'ye yayılmıştır.

Halka açık para ödüllü ilk piyangonun1530’da Floransa’da düzenlenen La Loto de Firenze olduğu sanılmaktadır. Bu girişimin çok karlı olması üzerine uygulama öbür İtalyan kentlerine de hızla yayıldı. Kendi uyruklarının İtalyan piyangolarına büyük paralar yatırdıklarını fark eden Kral I. François 1533'te bir Fransız piyangosu düzenlemiş ve gelirini Paris'teki Seine nehri üzerinde Fauberg St. Germaine ile Louvre
arasında bir köprü yaptırmak için kullanmıştır. Aynı Kral, kamusal amaçlı piyangolar tertiplemeleri için başka bir takım şehirlere de izin vermiştir. İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth, 1566 yılında geliri liman (Cinque Ports) onarımlarına harcanmak üzere piyango düzenlenmesi için imtiyaz (Chartef) vermiştir. İlk çekilişler
üç yıl sonra yapılmış; bunu özel piyangolar izlemiştir.

Günümüze kadar gelen devlet piyangolarının en eskisi, Hollanda'nın 1726 yılında kurulan Klasslotterie'sidir. Ertesi yıl Fransa'da özel piyangolar kapatılarak tek bir Kraliyet Piyangosu (loterie royale) oluşturulmuştur. Toplanan paranın yüzde 80'ine yakınını ödül olarak dağıtan bu sistem, o dönemde Avusturya ve Alman prensliklerinde uygulanan piyangolardan çok daha çekiciydi. 1763'te İspanya'da da, Madrit'te bir
hastane kurmak için bir piyango başlatıldı.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder